Gemeenschapsinstelling De Zande voor Bijzondere Jeugdzorg (Ruiselede, Wingene, Beernem) , 1849 -

Ten gevolge van de economische crisis van de jaren 1840 raakten vele gevangenissen en bedelaarskolonies overbevolkt. Ook het aantal minderjarigen die er belandden was enorm. Het was deze problematiek rond jeugdcriminaliteit en -bedelarij, en moeilijkheden rond opvoeding en onderwijs, dat leidde tot de oprichting van de Hervormingsschool te Ruiselede in 1849. Men hoopte hierdoor de kinderen een betere toekomst te kunnen geven, en tegelijk ook armoede en bedelarij uit te roeien.

Om vermenging van verschillende leeftijden en geslachten tegen te gaan, werden nog twee extra campussen opgericht in Wingene (1856) en Beernem (1853). Campus Wingene fungeerde uiteindelijk als matrozenschool tot 1891, daarna werd het de verblijfplaats voor de jongste kinderen. Campus Beernem was voorbehouden voor kinderen van 2 tot 7 jaar en delinquente en geestelijk verwaarloosde meisjes.

De rijksinstelling onderging doorheen de jaren verschillende gedaanteveranderingen. In 1881 werd ze omgedoopt tot landbouwschool. Vanaf 1890 werd het een Rijksweldadigheidsschool om in 1921 terug te keren naar een heropvoedingsgesticht. Sinds 1990 kennen we de instelling als Gemeenschapsinstelling De Zande voor Bijzondere Jeugdzorg.

Het boek Wreeck geen quadt, maer dwing tot goed. Het Sint-Pietersveld, kruispunt van historische en maatschappelijke ontwikkelingen in Vlaanderen (1849-1999) geeft een mooi overzicht van de historiek van de instelling.

---